Trong học kỳ đầu tiên của chương trình Thiết kế vi mạch tại FPT Jetking, nhóm sinh viên lớp C1.2411.M0 đã cho ra mắt sản phẩm “Hệ thống giám sát cửa hàng” – một mô hình ứng dụng công nghệ IoT kết hợp vi điều khiển nhằm giải quyết nhu cầu an ninh thực tế cho các cửa hàng nhỏ và vừa. Dự án không chỉ giúp các bạn sinh viên áp dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn, mà còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong hành trình chinh phục công nghệ hiện đại của ngành thiết kế hệ thống nhúng.
Ý tưởng thực hiện đồ án “Hệ thống giám sát cửa hàng”
Ý tưởng xây dựng hệ thống giám sát cửa hàng được nhóm sinh viên lựa chọn dựa trên nhu cầu đảm bảo an ninh và giám sát hoạt động ra vào tại các cửa hàng, văn phòng nhỏ – nơi chưa có điều kiện lắp đặt các giải pháp chuyên nghiệp, phức tạp. Với mong muốn biến kiến thức thành hành động, nhóm không chỉ học cách lập trình vi điều khiển, thiết kế mạch mà còn bắt đầu tư duy như những kỹ sư thật sự, tìm cách đưa công nghệ đến gần hơn với đời sống.
Bạn Nguyễn Trung Tín – trưởng nhóm thực hiện chia sẻ: “Chúng em chọn đề tài này vì muốn tạo ra một sản phẩm có thể ứng dụng ngay trong cuộc sống. Việc thấy sản phẩm mình làm ra có ích chính là động lực lớn nhất.”
Hành trình từ ý tưởng đến sản phẩm đầu tay
Hệ thống giám sát cửa hàng được nhóm xây dựng với các chức năng chính như: phát hiện chuyển động khi có người ra vào, đăng nhập nhân viên qua thẻ RFID, lưu trữ lịch sử hoạt động và phát cảnh báo khi phát hiện truy cập bất thường.
Toàn bộ hệ thống được lập trình bằng ngôn ngữ C/C++ trên nền tảng Arduino IDE, sử dụng vi điều khiển ESP32 để xử lý và truyền dữ liệu, kết nối với các nền tảng IoT như Thingsboard, Firebase nhằm lưu trữ thông tin và hiển thị trạng thái thiết bị. Các cảm biến PIR, đầu đọc RFID, LED và buzzer cũng được tích hợp để hoàn thiện khả năng tương tác với người dùng và môi trường thực tế.
Việc thiết kế sơ đồ khối, tạo mạch nguyên lý, lắp ráp phần cứng và kiểm thử sản phẩm đã giúp các thành viên hiểu rõ hơn về quy trình phát triển một sản phẩm công nghệ từ giai đoạn ý tưởng đến thực tiễn. Dù là học kỳ đầu tiên, nhưng các bạn đã thể hiện tinh thần học hỏi và khả năng thích ứng rất cao với kỹ thuật chuyên ngành.
Thử thách, sai số và những đêm không ngủ
Trong quá trình thực hiện đồ án, nhóm gặp không ít khó khăn, đặc biệt là ở khâu lập trình giao tiếp thiết bị và truyền nhận dữ liệu mạng. Việc thiết lập kết nối giữa các phần tử IoT và đảm bảo dữ liệu ổn định trong môi trường thật là thử thách lớn đối với những sinh viên lần đầu tiếp cận công nghệ nhúng và Cloud.
Nhớ lại quá trình đó, bạn Nguyễn Hồng Ngọc chia sẻ: “Từ một người không biết lập trình vi điều khiển, sau đồ án này mình đã có thể tự lập trình và debug được toàn bộ hệ thống. Mỗi lần thấy hệ thống hoạt động đúng là một cảm giác hạnh phúc vô cùng.”
Nhóm đã chủ động tra cứu tài liệu, đọc kỹ datasheet, tham khảo cộng đồng kỹ thuật và mô phỏng trước khi thử nghiệm thực tế. Những đêm thức trắng để sửa lỗi, kiểm tra từng dòng code, từng điểm hàn trên bo mạch không chỉ giúp họ trưởng thành trong tư duy kỹ thuật mà còn gắn kết tinh thần làm việc nhóm hơn bao giờ hết.
Sản phẩm hoàn thiện và tiềm năng ứng dụng thực tế
Thành quả cuối cùng là một hệ thống giám sát thông minh, có thể tích hợp vào thực tế tại các cửa hàng, văn phòng nhỏ hoặc khu ký túc xá. Sản phẩm có khả năng ghi nhận hoạt động đăng nhập nhân viên, lưu trữ dữ liệu trên Cloud, cảnh báo nếu có xâm nhập lạ và cho phép mở rộng thêm nhiều chức năng như điều khiển từ xa, gửi thông báo về điện thoại.
Bạn Trần Thông Triết chia sẻ: “Đối với em, đây không chỉ là một bài tập, mà là bước khởi đầu cho những dự án cá nhân sau này. Từ một sản phẩm mô hình, em tin mình hoàn toàn có thể phát triển thêm để ứng dụng thực tế.”
Theo đánh giá từ giảng viên hướng dẫn, đây là một trong những nhóm có tiến độ làm việc đều, tinh thần chủ động tốt và có sản phẩm gần sát với nhu cầu thực tế. Ý tưởng không quá phức tạp nhưng được triển khai đúng hướng, khả thi, và thể hiện tư duy kỹ thuật rõ ràng. Tuy nhiên, sản phẩm vẫn cần được cải tiến thêm ở phần giao diện tương tác người dùng và bổ sung các tính năng bảo mật.
“Nhóm đã biết cách tìm hiểu và ứng dụng công nghệ hiện đại vào dự án. Với định hướng đúng đắn và tinh thần chủ động như vậy, các bạn hoàn toàn có thể phát triển sản phẩm lên một tầm cao mới trong các kỳ học tiếp theo,” nhận xét từ Thầy Trương Huy Hoàng.
Hành trang sau một đồ án đầu tay
Dự án không chỉ giúp nhóm sinh viên hiểu rõ về mạch điện, giao tiếp vi điều khiển, lập trình IoT mà còn rèn luyện kỹ năng teamwork, nghiên cứu tài liệu, chia sẻ công việc và giải quyết vấn đề thực tế. Quan trọng hơn, họ học được cách không bỏ cuộc khi mọi thứ tưởng chừng không thể.
Mỗi lần hệ thống hoạt động ổn định là một chiến thắng nhỏ với cả nhóm, điều đó làm chúng tôi cảm thấy công sức bỏ ra là xứng đáng. – Nguyễn Trung Tín xúc động chia sẻ.
Với nền tảng kỹ thuật được trang bị từ sớm, cùng môi trường học tập thực hành đến 70% tại FPT Jetking, sinh viên không chỉ hoàn thành bài tập, mà còn đang từng bước trở thành những kỹ sư công nghệ bản lĩnh, tự tin bước vào ngành công nghiệp đầy triển vọng như hệ thống nhúng và thiết kế chip.
Giảng viên Trương Huy Hoàng