An ninh mạng là gì? Tổng quan kiến thức từ A-Z về An ninh mạng

Lừa đảo (Phishing)

Để bắt đầu sự nghiệp an ninh mạng tưởng chừng khó khăn, nhưng với hướng dẫn phù hợp, ai cũng có thể thành công trong lĩnh vực này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn lộ trình rõ ràng cho người mới bắt đầu, giới thiệu các con đường sự nghiệp, chứng chỉ quan trọng và tài nguyên hữu ích để bạn bắt đầu hành trình an ninh mạng. Theo lộ trình này, bạn không chỉ nắm vững kiến thức nền tảng mà còn học cách áp dụng hiệu quả, trở thành một chuyên gia an ninh mạng thực thụ.

An ninh mạng là gì? Tổng quan kiến thức từ A-Z về An ninh mạng
An ninh mạng là gì? Tổng quan kiến thức từ A-Z về An ninh mạng

An ninh mạng là gì?

An ninh mạng (Cybersecurity) là một nhánh quan trọng của bảo mật thông tin, tập trung vào việc bảo vệ hệ thống máy tính, mạng lưới và dữ liệu người dùng trước các hành vi xâm nhập, tấn công hoặc đánh cắp trái phép. Đây không chỉ là hoạt động ngăn chặn tội phạm mạng mà còn là tập hợp những chiến lược toàn diện nhằm duy trì tính bảo mật, tính toàn vẹn và khả năng hoạt động liên tục của hệ thống.

Trong thời đại công nghệ số, khi dữ liệu và thông tin trở thành “tài sản” quan trọng của cá nhân lẫn doanh nghiệp, an ninh mạng ngày càng khẳng định vai trò thiết yếu, góp phần bảo vệ uy tín, tài chính và sự phát triển bền vững.

Các mối đe dọa an ninh mạng phổ biến

Phần mềm độc hại (Malware) 

Một trong những nguy cơ lớn nhất là phần mềm độc hại (Malware), viết tắt của “malicious software”. Đây là những chương trình được tạo ra với mục đích phá hoại hệ thống, đánh cắp hoặc làm gián đoạn dữ liệu. Malware thường tồn tại dưới nhiều hình thức:

  • Viruses: Là những chương trình có hại, khi được thực thi, chúng có khả năng sửa đổi các chương trình máy tính và chèn mã của chính chúng. 
  • Worms: Tương tự như viruses, worms có thể tự sao chép trên các hệ thống, nhưng chúng không yêu cầu thực thi chương trình máy chủ để gây ra thiệt hại. 
  • Ransomware : Loại phần mềm độc hại này sẽ khóa hoặc mã hóa dữ liệu của nạn nhân, yêu cầu tiền chuộc để khôi phục quyền truy cập vào dữ liệu đó. 

Lừa đảo (Phishing) 

Phishing liên quan đến tội phạm mạng giả dạng các tổ chức hợp pháp thông qua email hoặc nền tảng nhắn tin để dụ các cá nhân cung cấp dữ liệu nhạy cảm như mật khẩu, số thẻ tín dụng, số an sinh xã hội. Những cuộc tấn công này dựa vào các kỹ thuật lừa đảo đánh lừa người dùng mắc lỗi bảo mật hoặc tự nguyện cung cấp thông tin. 

ngành vi mạch bán dẫn

Hacking 

Hacking đề cập đến sự xâm nhập trái phép vào hệ thống hoặc mạng máy tính bởi các cá nhân hoặc nhóm muốn tìm cách khai thác các lỗ hổng hệ thống để thu lợi tài chính, thu thập thông tin hoặc làm gián đoạn các dịch vụ. Việc hack có thể được thực hiện thông qua nhiều chiến thuật khác nhau, bao gồm khai thác lỗ hổng phần mềm, bỏ qua mật khẩu hoặc sử dụng các mối đe dọa liên tục nâng cao (Advanced Persistent Threats – APTs).

ngành vi mạch bán dẫn

Vai trò quan trọng của các chuyên gia an ninh mạng

Trong kỷ nguyên số, chuyên gia an ninh mạng giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ hệ thống CNTT, dữ liệu và mạng máy tính khỏi các mối đe dọa ngày càng tinh vi. Công việc của họ không chỉ dừng lại ở phòng ngừa, mà còn bao gồm phát hiện, xử lý và giảm thiểu rủi ro khi sự cố xảy ra.

Ngăn chặn mối đe dọa trên mạng: Các chuyên gia an ninh mạng triển khai những giao thức bảo mật tiên tiến, thực hiện kiểm tra hệ thống định kỳ và đảm bảo phần mềm, thiết bị luôn được cập nhật bản vá mới nhất. Điều này giúp hạn chế tối đa nguy cơ bị tấn công.

Giảm thiểu tác động khi bị xâm nhập: Khi sự cố an ninh xảy ra, họ nhanh chóng xác định điểm vi phạm, ngăn chặn thiệt hại, đồng thời khôi phục dữ liệu bị ảnh hưởng. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể rút ngắn thời gian gián đoạn và hạn chế tổn thất.

Đảm bảo an toàn dữ liệu: Các chuyên gia đảm bảo tính bí mật, toàn vẹn và khả dụng của thông tin, giúp dữ liệu luôn chính xác và sẵn sàng cho người dùng được ủy quyền.

Đặc biệt, nghề an ninh mạng đòi hỏi sự cảnh giác cao, khả năng thích ứng linh hoạt và tinh thần học hỏi không ngừng. Khi rủi ro an ninh mạng ngày càng gia tăng, vai trò của những chuyên gia này trở nên thiết yếu để bảo vệ doanh nghiệp và xã hội.

Các lĩnh vực trong ngành An ninh mạng

Trong bối cảnh an ninh mạng ngày càng phức tạp, việc xây dựng đội ngũ chuyên gia có kiến thức đa dạng là yếu tố then chốt để bảo vệ hệ thống thông tin của tổ chức. Bốn lĩnh vực nổi bật gồm kiểm thử xâm nhập (Penetration Testing), điều tra số (Digital Forensics), quản lý bảo mật thông tin (Information Security Management) và phân tích bảo mật (Security Analysis) đang trở thành xu hướng nghề nghiệp đầy tiềm năng cho các chuyên gia an ninh mạng.

ngành vi mạch bán dẫn

Kiểm thử xâm nhập (Penetration Testing)

Kiểm thử xâm nhập là quá trình mô phỏng các cuộc tấn công mạng nhằm tìm kiếm và khai thác những điểm yếu trong hệ thống, ứng dụng web hoặc mạng nội bộ. Phương pháp tiếp cận chủ động này giúp doanh nghiệp đánh giá khả năng phòng thủ trước khi đối mặt với các tình huống thực tế.

Lợi ích lớn nhất của kiểm thử xâm nhập là phát hiện lỗ hổng sớm, từ đó hạn chế nguy cơ rò rỉ dữ liệu và tổn thất tài chính. Để thành công trong lĩnh vực này, chuyên gia cần am hiểu cấu trúc mạng, ngôn ngữ lập trình, giao thức bảo mật cùng khả năng suy nghĩ sáng tạo như hacker. Các công cụ hỗ trợ phổ biến bao gồm Metasploit, Burp Suite và OWASP ZAP.

Điều tra số (Digital Forensics)

Điều tra số tập trung vào việc khôi phục và phân tích dữ liệu từ các thiết bị kỹ thuật số, thường được ứng dụng trong các vụ án liên quan đến tội phạm công nghệ cao. Các chuyên gia trong lĩnh vực này có nhiệm vụ theo dõi dấu vết hacker, khôi phục dữ liệu bị mã hóa và hỗ trợ cơ quan pháp luật trong quá trình tố tụng.

Vai trò này đặc biệt quan trọng vì nó giúp duy trì tính toàn vẹn của bằng chứng số, góp phần bảo đảm công lý. Để làm việc hiệu quả, chuyên gia điều tra số cần kết hợp khả năng phân tích logic, kiến thức chuyên sâu về hệ điều hành, hệ thống tệp và lập trình. Kỹ năng làm việc tỉ mỉ và tuân thủ quy trình cũng là yếu tố then chốt.

Quản lý bảo mật thông tin (Information Security Management)

Quản lý bảo mật thông tin là lĩnh vực tập trung vào việc xây dựng, triển khai và duy trì chính sách an ninh toàn diện để bảo vệ tài sản số của tổ chức. Đây là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp bảo đảm tính bảo mật, toàn vẹn và khả dụng của dữ liệu.

Một hệ thống quản lý bảo mật hiệu quả không chỉ giúp công ty ngăn ngừa rủi ro rò rỉ thông tin mà còn đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý. Chuyên gia trong lĩnh vực này cần có tư duy chiến lược, kỹ năng lãnh đạo và khả năng triển khai các giải pháp an ninh mạng phù hợp với quy mô doanh nghiệp.

Phân tích bảo mật (Security Analysis)

Phân tích bảo mật là vị trí tuyến đầu trong việc giám sát, phát hiện và phản ứng trước mối đe dọa mạng. Các nhà phân tích thường xuyên theo dõi hệ thống, xử lý sự cố và đưa ra giải pháp để duy trì an toàn dữ liệu.

Công việc này đòi hỏi khả năng phân tích nhạy bén, ứng phó sự cố nhanh chóng cùng sự thành thạo trong sử dụng các công cụ như SIEM, hệ thống phát hiện xâm nhập, tường lửa. Đây chính là tuyến phòng thủ đầu tiên giúp doanh nghiệp ngăn chặn tấn công mạng kịp thời.

Hệ thống đào tạo FPT Jetking tuyển sinh ngành năm 2025

Hệ thống đào tạo FPT Jetking tuyển sinh ngành năm 2025
Hệ thống đào tạo FPT Jetking tuyển sinh ngành năm 2025

Đối tượng tuyển sinh

  • Học sinh tốt nghiệp THPT hoặc tương đương
  • Sinh viên các trường Đại học/Cao đẳng/Trung cấp hoặc các chương trình quốc tế tương đương khác
  • Người đi làm mong muốn bổ sung kiến thức hoặc chuyển ngành
  • Bộ đội xuất ngũ và Dân quân tự vệ

Thời gian đào tạo

2 năm (4 học kỳ)

Hình thức tuyển sinh

  • Tuyển thẳng các thí sinh có trình độ THPT (không thi đầu vào).
  • Học thẳng từ kỳ 2 dành cho các thí sinh là sinh viên năm cuối/đã tốt nghiệp các chuyên ngành CNTT/Điện – Điện tử – Viễn thông/Toán. Và người đi làm chuyên ngành CNTT/Điện – Điện tử – Viễn thông/IoT/Chất bán dẫn (có thi đầu vào)

Hồ sơ nhập học

  • Phiếu đăng ký nhập học theo mẫu của FPT Jetking (download tại đây).
  • 01 bản công chứng Bằng tốt nghiệp THPT hoặc giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời.
  • 01 bản photo CMND/CCCD công chứng.
  • File ảnh 3×4 (chụp không quá 6 tháng gần đây)

đánh giá