Ngành Công nghệ thông tin (CNTT) tại Việt Nam đang bùng nổ, mở ra vô vàn cơ hội cho những người trẻ đam mê và tài năng. Tuy nhiên, giữa sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, một rào cản vô hình vẫn tồn tại, kìm hãm không ít cá nhân và tổ chức: đó là hạn chế trong việc kết nối – từ các mối quan hệ trong công ty đến cộng đồng ngành – và đặc biệt là khả năng trình bày, chia sẻ thông tin một cách hiệu quả.
Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao một dự án kỹ thuật xuất sắc lại khó nhận được sự đồng thuận từ ban lãnh đạo? Hay tại sao những ý tưởng đột phá của bạn chưa thể “chạm” đến người nghe và biến thành hiện thực? Lý do có thể không nằm ở chuyên môn kỹ thuật, mà ở chính cách bạn giao tiếp, cách bạn kể câu chuyện của mình và khả năng bạn kết nối chúng với những người xung quanh.
Thực tế, như nội dung chuyên sâu từ buổi Workshop “Storytelling for Influence” trong chương trình “Path to C-Suite” của CIO Vietnam đã chỉ ra: truyền thông hiệu quả là kỹ năng then chốt của lãnh đạo công nghệ, chiếm tới 65% thời gian và nỗ lực trong công việc hàng ngày. Khả năng truyền đạt thông điệp phức tạp một cách rõ ràng, thuyết phục là yếu tố quyết định sự thành công trong vai trò lãnh đạo. Và điều này không chỉ đúng với các lãnh đạo, mà còn là kim chỉ nam cho mọi sinh viên và người đi làm mong muốn thăng tiến trong ngành IT.
Kỹ năng mềm: Chìa khóa vàng mở lối thành công cho người làm IT
Trong môi trường công nghệ hiện đại, chỉ giỏi chuyên môn kỹ thuật là chưa đủ. Nếu bạn không thể truyền tải giá trị công việc của mình, không thể kết nối với đồng nghiệp, khách hàng, hay các bộ phận khác (kinh doanh, marketing, tài chính), thì tiềm năng của bạn sẽ khó được phát huy tối đa.
Buổi học “Storytelling for Influence” đã minh chứng rõ nét cho tầm quan trọng của kỹ năng mềm. Nó tập trung khai phá khía cạnh về yêu cầu năng lực giao tiếp, truyền thông, cùng các kỹ thuật và bài học để tăng cường khả năng giao tiếp hiệu quả tới các bên liên quan theo đúng góc nhìn nhận giá trị và ngôn ngữ tương ứng. Cụ thể, khóa học đã nhấn mạnh:
Hiểu rõ đối tượng và điều chỉnh thông điệp phù hợp: Mỗi nhóm đối tượng (Ban lãnh đạo, đồng nghiệp, nhân viên, đối tác) có mối quan tâm và ngôn ngữ riêng. Một chuyên gia công nghệ cần hiểu rõ đối tượng để điều chỉnh thông điệp phù hợp, biến những thuật ngữ kỹ thuật khô khan thành ngôn ngữ kinh doanh, ngôn ngữ “con người”, để đạt hiệu quả cao nhất. Điều này giúp bạn vượt qua rào cản về ngôn ngữ và góc nhìn, tạo sự đồng thuận và ủng hộ cho ý tưởng của mình.
Chuẩn bị kỹ lưỡng cho sự kiện đa đối tượng: Khóa học cũng cung cấp chiến lược để chuẩn bị cho các sự kiện có sự tham gia của nhiều đối tượng, từ việc phân tách câu chuyện theo từng nhóm, tổng hợp đa góc nhìn, đến việc xây dựng ma trận các bên liên quan và chiến lược tiếp cận phù hợp. Đây là kỹ năng tối quan trọng khi bạn tham gia các buổi họp chiến lược, báo cáo dự án lớn, hay thậm chí là phỏng vấn xin việc, giúp bạn tự tin tạo ảnh hưởng và định hình bản sắc lãnh đạo cá nhân.
Kể chuyện là công cụ truyền thông mạnh mẽ: Nghệ thuật kể chuyện (Storytelling) giúp truyền đạt thông tin kỹ thuật phức tạp một cách dễ hiểu, tạo đồng cảm và thúc đẩy hành động. Các mô hình kể chuyện như PAR (Problem-Action-Result), BAB (Before-After-Bridge), hay SCR (Situation-Complication-Resolution) là những công cụ mạnh mẽ giúp bạn cấu trúc thông điệp một cách lôgic, hấp dẫn và thuyết phục. Từ việc trình bày một tính năng phần mềm mới đến việc bảo vệ một ý tưởng dự án, kể chuyện sẽ biến bạn thành người kể lại câu chuyện về giải pháp, thay vì chỉ là người cung cấp thông tin đơn thuần.
Những kỹ năng này không chỉ dành riêng cho các lãnh đạo cấp cao mà còn là nền tảng vững chắc cho mọi sinh viên và người đi làm trong ngành IT muốn phát triển sự nghiệp bền vững. Một sinh viên CNTT không chỉ giỏi code/config mà còn biết cách “kể chuyện” về đồ án của mình, về những thách thức đã vượt qua và giá trị mà dự án mang lại, chắc chắn sẽ nổi bật hơn rất nhiều trong mắt nhà tuyển dụng và có được những cơ hội tốt nhất.
Sức mạnh cộng đồng: Nơi kết nối và khai phóng tiềm năng
Bên cạnh việc rèn luyện kỹ năng cá nhân, việc tham gia vào cộng đồng ngành là một yếu tố không thể thiếu để phá vỡ rào cản kết nối. Cộng đồng không chỉ là nơi bạn học hỏi kiến thức mới mà còn là môi trường lý tưởng để:
Mở rộng mạng lưới quan hệ: Gặp gỡ những người cùng chí hướng, các chuyên gia, các nhà tuyển dụng tiềm năng, và những người có thể trở thành cố vấn của bạn trong tương lai. Những mối quan hệ này có thể mở ra cánh cửa đến những cơ hội nghề nghiệp không ngờ, những dự án hợp tác thú vị, hay đơn giản là nguồn động viên và chia sẻ kinh nghiệm quý báu.
Tiếp cận thông tin và xu hướng mới nhất: Các hoạt động cộng đồng như workshop, seminar, hội thảo, hay các diễn đàn trực tuyến là nơi các chuyên gia chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, và cập nhật những xu hướng công nghệ mới nhất. Đây là cách nhanh nhất để bạn bắt kịp với sự thay đổi không ngừng của ngành.
Rèn luyện kỹ năng thực tế: Tham gia các dự án mở, hackathon, hay các buổi chia sẻ của cộng đồng là cơ hội tuyệt vời để bạn áp dụng kiến thức đã học vào thực tế, đồng thời rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và giao tiếp trong môi trường đa dạng.
Xây dựng thương hiệu cá nhân: Tích cực tham gia và đóng góp cho cộng đồng sẽ giúp bạn xây dựng hình ảnh cá nhân, khẳng định vị thế và năng lực của mình trong ngành.
Nhà trường và Cộng đồng: Cùng kiến tạo tương lai ngành CNTT
Với vai trò là cầu nối giữa tri thức và thực tiễn, nhà trường luôn nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc trang bị cho sinh viên không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn cả những kỹ năng mềm thiết yếu. Với trăn trở đó, Giám đốc Đào tạo chương trình An ninh mạng của FPT Jetking đã tham gia “Storytelling for Influence” để học hỏi thêm những kiến thức và kỹ thuật quý giá về storytelling và giao tiếp hiệu quả về chia sẻ lại cho đội ngũ giảng viên, họ sẽ được trang bị thêm công cụ để làm cho bài giảng trở nên hấp dẫn, dễ hiểu và có tính ứng dụng cao hơn.
Điều này trực tiếp nâng cao trải nghiệm học tập của sinh viên, giúp các bạn không chỉ tiếp thu kiến thức chuyên môn mà còn được rèn luyện cách tư duy, trình bày và thuyết phục.
Hơn thế nữa, nhà trường đã và đang tích cực tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, và các chương trình rèn luyện kỹ năng mềm đa dạng (từ giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện đến giải quyết vấn đề) nhằm tạo môi trường thuận lợi nhất cho sinh viên phát triển toàn diện. Đây chính là cơ hội vàng để các bạn thực hành những gì đã học, kết nối với bạn bè, thầy cô và cả các chuyên gia trong ngành.
Trong một thế giới công nghệ luôn vận động và đổi mới không ngừng, việc học hỏi và phát triển bản thân trở thành yếu tố thiết yếu để không bị tụt lại phía sau. Đừng để những rào cản trong giao tiếp và kết nối làm chậm bước tiến trên con đường sự nghiệp của bạn. Hãy chủ động tham gia các hoạt động ngoại khóa và chương trình rèn luyện kỹ năng mềm do nhà trường tổ chức, đồng thời tích cực góp mặt trong các buổi workshop, seminar, hội thảo cũng như các câu lạc bộ công nghệ cả trong và ngoài trường.
Bên cạnh đó, việc rèn luyện khả năng kể chuyện về công việc và ý tưởng của bản thân sẽ giúp bạn truyền tải thông điệp một cách hiệu quả, tạo dấu ấn cá nhân và mở rộng cơ hội phát triển trong môi trường chuyên nghiệp.
Hãy luôn ghi nhớ rằng sự nghiệp của bạn không chỉ được xây dựng từ những dòng code, câu lệnh hay kiến thức kỹ thuật khô khan, mà còn được định hình bởi khả năng kết nối, sự thấu hiểu và năng lực truyền cảm hứng đến những người xung quanh. Việc chủ động bước ra khỏi vùng an toàn, nắm bắt các cơ hội học hỏi và kết nối mà nhà trường và cộng đồng mang lại sẽ mở ra những cánh cửa mới cho sự phát triển cá nhân.
Chỉ khi bạn dám thử thách bản thân và không ngừng mở rộng tầm nhìn, bạn mới thực sự có thể tạo ra ảnh hưởng, định hình bản sắc lãnh đạo riêng biệt và đóng góp vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin Việt Nam.
Giảng viên Nguyễn Hoài Linh